Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος: Ο δάσκαλος που δίδαξε έμπρακτα και πολιτικό ήθος
Εφυγε από τη ζωή την περασμένη Κυριακή σε ηλικία 103 ετών ο ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος. Ηταν ο τελευταίος από τη γενιά των διανοούμενων πανεπιστημιακών δασκάλων που άφησε κληρονομιά πλούσιο συγγραφικό έργο (40 βιβλία και συμμετοχή σε άλλα 20) και δίδαξε και πολιτικό ήθος.
Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 8 Φεβρουαρίου 1913. Εζησε τη Μικρασιατική καταστροφή. Το 1922 ήλθε στην Αθήνα και σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο. Ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Φιλοσοφίας του Δικαίου και στη συνέχεια διορίστηκε υφηγητής.
Ως έφεδρος ανθυπολοχαγός θα μετάσχει στον Πόλεμο του 1940 και στην Κατοχή στην αντίσταση με το ΕΑΜ. Το 1945 αναδείχθηκε Πρόεδρος του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου Νέων με συνέπεια το 1947 να διωχθεί από το Πανεπιστήμιο και να εξοριστεί στη Μακρόνησο. Απολύθηκε το 1950.
Μετά την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών διέφυγε στη Γαλλία όπου δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Nancy. Επέστρεψε το 1975 και εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπου δίδαξε μέχρι το 1981. Το 1984 εκλέχθηκε μέλος της Ακαδημίας και το 1993 Πρόεδρος της.
Ο Δεσποτόπουλος ήταν ένας βαθειά πολιτικοποιημένος διανοούμενος. Είχε συνδεθεί στενά με πολιτικούς και συγγραφείς πριν την αναχώρηση του στη Γαλλία και μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα. Αρνήθηκε, όμως, την εμπλοκή του στην πολιτική. Αποδέχθηκε μόνο τη συμμετοχή του στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Γρίβα το 1989 και στην Οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα το 1990 αναλαμβάνοντας το υπουργείο Παιδείας.
Στις «ΑΝΑΠΟΛΗΣΕΙΣ» Β΄Τόμος γράφει: «Στις Βουλευτικές Εκλογές του 1951 είχα προταθεί από την Αριστερά να είμαι υποψήφιος στον εκλογικό συνδυασμό Αθηνών, χωρίς να ερωτηθώ, αλλά κατ’αναγνώριση της αξίας μου ως επιστημονικής προσωπικότητας με ηθικούς τίτλους από τη συμπεριφορά μου στη Μακρόνησο.
»Ενόμισα ότι έχω δικαίωμα ή και χρέος να μη δεχθώ. Διαλογίσθηκα ότι η εκλογή μου ως βουλευτού θα συνεπαγόταν έλλειψη χρόνου, για δημιουργική διακονία της φιλοσοφίας, δηλαδή προδοσία της κύριας, όπως επίστευα τότε, αποστολής μου.
»Αλλά και δεν ήθελα να σκιασθεί κάπως ηθικά η στάση μου ανένδοτης αξιοπρέπειας στη Μακρόνησο, με την υπόνοια υστεροβουλίας προς απόκτηση τίτλων για βουλευτικό αξίωμα».
Την εποχή μας με την «αριστερή κυβέρνηση» τα παιδιά των αγωνιστών της αντίστασης διεκδικούν κυβερνητικά αξιώματα και διορισμούς στο δημόσιο!
Το 1990 ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου τον πρότεινε για Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αρνήθηκε. Πριν ένα χρόνο σε συνέντευξη του στο περιοδικό «Η Νέα Πολιτική» εξήγησε γιατί αρνήθηκε.
«Επειδή είμαι και καθηγητής της Πολιτικής Φιλοσοφίας αποφάσισα να μην είμαι με κανένα κόμμα. Να είμαι ουδέτερος και όσο μπορώ συμφιλιωτικός. Εγώ δεν ζήτησα ποτέ ούτε από την Αριστερά και τη Δεξιά καμία ανάδειξη και κανένα αξίωμα. Ηθελα να μείνω απ’έξω και να συμβουλεύω και να μειώνω τις αδιαλλαξίες».
Το πολιτικό ήθος το πήρε μαζί του στον τάφο ο αείμνηστος ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος.
Και δεν αντέχω στον πειρασμό να αναφέρω, για σύγκριση, πρόσφατο παράδειγμα «πολιτικού ήθους» καθηγητή και τέως Πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το όνομα του Γιάννης Μυλόπουλος…
Στις εκλογές του 2004 ήταν υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ στην Α΄ Περιφέρεια Θεσσαλονίκης. Το 2007 εξελέγη μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής και στις επόμενες εκλογές ανέλαβε εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ…
Το 2014 υπέβαλε υποψηφιότητα για το Ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Κόπηκε από την Κεντρική Επιτροπή, διότι εκκρεμούσαν κάποιες υποθέσεις κακοδιαχείρισης στο Πανεπιστήμιο. Τότε είχε δηλώσει: «Η διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένας τοκετός που γίνεται με οδύνες. Θέλω να πιστεύω, όμως, ότι αυτός ο τοκετός αργά ή γρήγορα θα επιτευχθεί»…
Ο «τοκετός» επετεύχθει μετά ενάμισι χρόνο. «Φάτνη» το Αττικό Μετρό, στο οποίο εγκαταστάθηκε στη θέση του Προέδρου ο κ Μυλόπουλος με επιλογή του υπουργού κ Σπίρτζη. Ταυτόχρονα διορίστηκε ο αδελφός του στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης!
Δεν είναι το μόνο παράδειγμα, αλλά το πιο πρόσφατο.
Αιωνία η μνήμη σου Κωνσταντίνε Δεσποτόπουλε.
Αιωνία η μνήμη και στο πολιτικό ήθος με τη σφραγίδα της Αριστεράς;
Υ.Γ. Με συγκίνηση και ευγνωμοσύνη αποχαιρέτησα τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο. Μου είχε κάνει την τιμή να παρουσιάσει, τον Ιούνιο 2013, το τετράτομο έργο « Η Περιπέτεια του Κοινοβουλευτισμού» στην Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών. Το κείμενο υπάρχει στην ιστοσελίδα. Αναζήτηση:Βιβλία και Περιοδικά - Η Περιπέτεια του Κοινοβουλευτισμού Α΄.
