«Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία»

Την περασμένη Τετάρτη μια ομάδα φοιτητών εισέβαλε στο γραφείο του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών.Ανήρτησαν ένα πανό με το σύνθημα «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και αξίωσαν να μη εφαρμοσθεί η απόφαση για τη φύλαξη του Πανεπιστημίου και τον έλεγχο των εισερχομένων στο Πανεπιστήμιο,όπως και η απόφαση για τη διαγραφή των «αιωνίων φποιτητών».

Οι αντιδράσεις με διαδηλώσεις και κλείσιμο σχολών για τα πρόσθετα μέτρα φύλαξης των Πανεπιστημίων,για τα οποία έχει συμφωνήσει και η σύνοδος των πρυτάνεων,είχαν τη συμπαράσταση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ,της ΟΛΜΕ και της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας.

Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι η ασυδοσία μέσα στα Πανεπιστήμια και στους περιβάλλοντες χώρους είναι,ίσως,μοναδική σε πολιτισμένα κράτη,όπως υπερηφανευόμαστε και εμείς για τη χώρα μας.Η κατασκευή βομβών,τα ναρκωτικά και η παροχή ασύλου σε μικροπωλητές δεν έχουν,βέβαια,σχέση με την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών.

Πολλούς,όμως,ενόχλησε η ανιστόρητη και προκλητική χρήση του συνθήματος «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».Ηταν το σύνθημα της κατάληψης του Πολυτεχνείου στις 17 Νοεμβρίου 1973.Επρόκειτο για την πλέον ηρωϊκή εξέγερση της Νεολαίας στην ιστορία του φοιτητικού κινήματος,η οποία συνέβαλε αποφασιστικά στην ανατροπή της Χούντας.

Για να γνωρίσουν οι νέοι και να θυμηθούν οι μεγαλύτεροι, το φοιτητικό κίνημα άρχισε να οργανώνεται στη δεκαετία του ’50-δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε τη συμμετοχή των νέων και των φοιτητών στην εθνική Αντίσταση. Τότε τις κινητοποιήσεις της φοιτητικής νεολαίας μονοπώλησε το Κυπριακό.
Συνεχείς οι διαδηλώσεις,αλλά και οι συγκρούσεις με την Αστυνομία.

Τη δεκαετία του ’60 το φοιτητικό κίνημα αρχίζει να γιγαντώνεται με την εμπλοκή και των νεολαιών των κομμάτων,αλλά σε αυταρχικό καθεστώς.Στην Ασφάλεια ιδρύθηκε το περίφημο Σπουδαστικό Τμήμα,το οποίο με τη συνεργασία της ΕΚΟΦ,του παρακρατικού τμήματος της ΕΡΕ,αστυνόμευε τα Πανεπιστήμια και φακέλωνε τους «ζωηρούς» φοιτητές.

Τον Μάρτιο 1962 οι φοιτητές της Φυσικομαθηματικής Σχολής είχαν συγκεντρωθεί στα Προπύλαια σε εκδήλωση διαμαρτυρίας κατά της απόφασης του ΟΤΕ να τους αποκλείσει από τους διορισμούς.Παρεμβαίνει η αστυνομία, καταλύει το άσυλο και βάφει τη διαδήλωση το αίμα.

Αυτή η αιματηρή παρέμβαση της αστυνομία μέσα στο Πανεπιστήμιο πυροδοτεί μεγάλες διαδηλώσεις της φοιτητικής νεολαίας με το περίφημο σύνθημα 114,το ακροτελεύτιο άρθρο του Συντάγματος,που όριζε ότι «η υπεράσπιση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων».

Στην Ακρόπολη,στο υπουργείο Βιομηχανίας και στο Πανεπιστήμιο είχαν αναρτηθεί ελληνικές σημαίες με το 114.Κεντρικό σύνθημα στις φοιτητικές συνελεύσεις είναι η ιστορική ρήση του Ρήγα Φεραίου «Συλλογάται καλά όποιος συλλογάται ελεύθερα».
Αυτές οι ογκώδεις και συνεχείς φοιτητικές εκδηλώσεις με σύνθημα το 114 είχαν συνδεθεί και με τις εκλογές βίας και νοθείας του Οκτωβρίου 1961.

Η μεγάλη προίκα στη Σοφία για να παντρευτεί τον Χουά Κάρλος της Ισπανίας πυροδότησε νέα έξαρση του φοιτητικού κινήματος τα τέλη του 1962 με σύνθημα 15% για την Παιδεία και με πανό που έγραφαν:

-Προίκα στην Παιδεία
και όχι στη Σοφία
-Να σπουδάζουν οι φτωχοί
-Μαθήματα στο Μοντ Παρνές

Ολες οι φοιτητικές διαδηλώσεις αντιμετωπίζονταν από τις κυβερνήσεις της δεξιάς με βία και με τον χαρακτηρισμό ότι επρόκειτο για κομουνιστικές εξεγέρσεις.Το τέλος του προχουντικού κινήματος θα σφραγισθεί το 1965 με τη δολοφονία του φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα.

Το σύνθημα «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973 συνόψιζε τα συνθήματα του μεγάλου και διαρκούς φοιτητικού κινήματος από τη δεκαετία του ‘50 μέχρι τη δικτατορία των Συνταγματαρχών.
Για να βρει δουλειά,τότε,ένας νέος,ακόμη και στον ιδιωτικό τομέα,έπρεπε να έχει καθαρό πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων.

Η Παιδεία;Λίγες οι θέσεις στα Πανεπιστήμια και έλεγχος από το Σπουδαστικό Τμήμα της Αστυνομίας και από τους χαφιέδες.Θυμάμαι ότι στο μάθημα του Αστικού Δικαίου στην Ανωτάτη Εμπορική είχα καθηγητή τον γαμπρό του Μεταξά Μαντζούφα.Οταν χώρισε ο Μαντζούφας, ο καθηγητής του ίδιου μαθήματος στο πρώτο τμήμα Φουρκιώτης έθετε στους φοιτητές το ερώτημα εάν σε περίπτωση διαζυγίου με την επιστροφή της προίκας επιστρέφεται και η έδρα!

Ελευθερία;Ποια ελευθερία με χιλιάδες εξόριστους και στις φυλακές χιλιάδες υπόδικους ή καταδικασμένους σε θάνατο;Με την εφημερίδα διπλωμένη για να μη φαίνεται ο τίτλος εάν ήταν δημοκρατική;Με εκλογές βίας και νοθείας;

Σήμερα,όμως,ποιο νόημα έχει η καπηλεία του συνθήματος της ηρωϊκής νεολαίας του Πολυτεχνείου.Εάν με το ΨΩΜΙ οι νέοι εννοούν δουλειά έχουν απόλυτο δίκιο.Είναι το μεγάλο πρόβλημα της νεολαίας και οφείλουμε όλοι να τους συμπαρασταθούμε.

Αλλά αυτό το πρόβλημα δεν συνδέεται αποκλειστικά με τη σημερινή οικονομική κατάσταση της χώρας,αλλά και με το δεύτερη λέξη του συνθήματος,την ΠΑΙΔΕΙΑ,η οποία παράγει πληθώρα διπλωμάτων ανεργίας.Διότι η αριστερά,που σήμερα καθοδηγεί και συμπαρίσταται στις καταλήψεις, απέτρεπε πάντα τη διασύνδεση των σπουδών με την αγορά εργασίας.

Σήμερα η Ελλάδα είναι η χώρα με τα περισσότερα,αναλογικά με τον πληθυσμό,ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και μεταπτυχιακές σπουδές.Το πρόβλημα είναι η ποιότητα και η προσαρμογή των ειδικοτήτων στην αγορά εργασίας.Πρόβλημα που πρέπει να λυθεί με διακομματική συνεργασία και σε συμφωνία με την πανεπιστημιακή κοινότητα και τους φοιτητικούς συλλόγους.

Ελευθερία;Περισσότερη δεν υπάρχει.Μήπως εννοούν ασυδοσία;Και η κάποιο τμήμα της νεολαίας προκρίνει τις ακραίες παρεμβάσεις σε βάρος τα μεγάλης πλειοψηφίας των σπουδαστών για να κάνει την «επανάσταση» της.Οι βουλευτές και οι καθηγητές,που συμπαρίστανται ποιό σκοπό υπηρετούν;  Την Παιδεία ή το Κόμμα;